สมัยประวัติศาสตร์ชาติตะวันตก

สมัยประวัติศาสตร์ชาติตะวันตก

แบ่งออกเป็น 4 สมัย ดังนี้

1.       สมัยโบราณ

จุดประสงค์การเรียนรู้

        1. อธิบายลักษณะทางภูมิศาสตร์ของแหล่งอารยธรรมตะวันตกสมัยโบราณได้

        2. วิเคราะห์ลักษณะอารยธรรมตะวันตกสมัยโบราณด้านการเมืองการปกครอง ศิลปวัฒนธรรม และสังคมได้

        3. ยกตัวอย่างผลงานด้านศิลปวัฒนธรรมของอารยธรรมตะวันตกสมัยโบราณที่ตกทอดมาถึงปัจจุบันได้

ข้อมูลเบื้องต้น

ประวัติศาสตร์สมัยโบราณของชาติตะวันตก เริ่มตั้งแต่เมื่อชนชาวสุเมเรียนประดิษฐ์ตัวอักษรรูปลิ่ม หรือตัวอักษรคูนิฟอร์ม ( Cuneiform ) ขึ้นใช้เมื่อประมาณ 3,500 ปีก่อนคริสตร์ศักราช และสิ้นสุดลงเมื่อจักรวรรดิโรมันล่มสลาย เพราะถูกรุกรานโดยพวกอนารยชนเผ่าเยอรมัน ในปี ค.ศ.476 มีการก่อตัวของ อารยธรรมโดยถ่ายทอดสืบต่อกันมาเริ่มตั้งแต่ อารยธรรมเมโสโปเตเมีย อียิปต์ กรีก และโรมัน ตามลำดับ
เมโสโปเตเมีย	อียิปต์	กรีก	โรมัน

เมโสโปเตเมีย (Mesopotemia)

  อารยธรรมเมโสโปเตเมีย กำเนิดขึ้นในบริเวณลุ่มแม่น้ำ 2 สายคือ แม่น้ำไทกรีส และแม่น้ำยูเฟรตีส ปัจจุบันอยู่ในประเทศอีรัก เป็นแหล่งอารยธรรมแห่งแรกของโลก มนุษย์ในอารยธรรมนี้ มักมองโลกในแง่ร้าย เพราะสภาพภูมิประเทศไม่เอื้อต่อการดำรงชีวิต ทำให้เกรงกลัวเทพเจ้า คิดว่าตนเองเป็นทาสรับใช้เทพเจ้า จึงสร้างเทวสถานให้ใหญ่โตน่าเกรงขาม เป็นสัญลักษณ์ที่ประทับของเทพเจ้าต่าง ๆ มีชุมชนหลายเผ่าตั้งถิ่นฐานในบริเวณนี้ ที่สำคัญได้แก่ สุเมเรียน อะมอไรต์ อัสซีเรียน คาลเดีย และชนชาติอื่น ๆ

สุเมเรียน (Sumerian)

      เป็นชนเผ่าแรกที่มีอำนาจครอบครองดินแดนเมโสโปเตเมียในบริเวณแถบลุ่มแม่น้ำไทกรีส และแม่น้ำยูเฟรตีส สิ่งที่นับเป็นอารยธรรม ได้แก่

·         มีระบบการเขียนที่เรียกว่า อักษรคูนิฟอร์ม ( Cuneiform )

·         มีระบบการปกครองที่เรียกว่า นครรัฐ เช่น เมืองอูร์ ( Ur ) อีเรค ( Erech ) ลากาซ ( Lagash )

·         สถาปัตยกรรม มีการก่อสร้างสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่ เรียกว่า ซิกกูแรต ( Ziggurat )

·         วรรณกรรม มหากาพย์เรื่องแรกของโลก คือ กิลกาเมซ ( Epic of Gilgamesh ) เป็นเรื่องของการผจญภัยของวีรบุรุษที่แสวงหาชีวิตอันเป็นอมตะ และกล่าวถึงเหตุการณ์น้ำท่วมโลก

·         มีความรู้ด้านคณิตศาสตร์ เช่น

o    รู้จักการใช้จำนวนที่สามารถแบ่งออกเป็นส่วนย่อยได้มาก ๆ เช่น จำนวน12,24,60,90,360

o    การกำหนดมาตรา ชั่ง ตวง วัด

o    รู้จักวิธี คูณ หาร ยกกำลัง ถอดรากกำลังที่สองและที่สาม

o    การคำนวณหาพื้นที่ของวงกลม

อักษรคูนีฟอร์ม (Cuneiform)

ซิกกูแรต (Ziggurat)

อะมอไรต์ (Amorite)
	ได้จัดตั้งอาณาจักรบาบิโลเนีย ขึ้นมาซึ่งเป็นอาณาจักรที่เข้มแข็งมีการปกครองแบบศูนย์รวม มีการเก็บภาษีอากร การเกณฑ์ทหาร รัฐควบคุมการค้าอย่างใกล้ชิด ผลงานสำคัญได้แก่ ประมวลกฎหมายฮัมมูราบี ( The Code of Hammurabi ) ยึดถือหลัก ตาต่อตา ฟันต่อฟัน ( an eye for an eye , a tooth for a tooth ) ในการลงโทษ กล่าวคือ ให้ใช้การทดแทนความผิดด้วยการกระทำอย่างเดียวกัน เป็นแบบอย่างของความพยายามที่จะให้เกิดความยุติธรรมในการปกครอง นับเป็น กฎหมายที่เก่าแก่ที่สุดในโลก

อัสซีเรีย (Assyrian)
ได้เข้ายึดครองกรุงบาบิโลนและอาณาจักรต่างๆ ในเอเชียไมเนอร์ อัสซีเรียเป็นนักรบที่กล้าหาญ มีศูนย์กลางการปกครองที่ เมืองนิเนเวห์ ( Nineveh ) ผลงานที่สำคัญ ได้แก่ ·         การสลักภาพนูนต่ำ ( base relief ) เป็นมรดกทางศิลปกรรมที่สำคัญ แสดงภาพเกี่ยวกับชีวิตประจำวันของชาวอัสซีเรีย ได้แก่ การล่าสัตว์ การทำสงคราม ศิลปวัฒนธรรมเจริญสูงสุดในสมัยพระเจ้าอัสซูร์บานิปาล ·         ห้องสมุดนิเนเวห์ มีการเก็บรวบรวมงานเขียนที่เป็นแผ่นจารึกต่าง ๆไว้ถึง 22,000 แผ่น นับเป็นห้องสมุดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดสมัยนั้น สร้างโดยพระเจ้าอัสซูร์บานิปาล		ตัวอย่างลักษณะของภาพสลักนูนต่ำ
คาลเดีย (Chaldean)
	เป็นชนเผ่าฮีบรู ที่เข้ายึดกรุงนิเนเวห์ได้สำเร็จและสถาปนา บาบิโลน ขึ้นเป็นนครหลวงอีกครั้ง จัดตั้งเป็นอาณาจักร บาบิโลเนียใหม่ มีผลงานสำคัญ ได้แก่ ·         สวนลอยแห่งบาบิโลน ( Hanging Gardens of Babylon ) สร้างในสมัยพระเจ้าเนบูคัดเนซซาร์ ซึ่งถือเป็นสิ่งมหัศจรรย์ ของโลกยุคโบราณ เพราะสามารถใช้ความรู้ในการชลประทานทำให้สวนลอยแห่งนี้เขียวขจีได้ตลอดปี สวนลอยแห่งบาบิโลน ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำยูเฟรตีส ทางตอนใต้ของกรุงแบกแดด ประเทศอิรักในปัจจุบัน สร้างโดยกษัตริย์เนบูคัดเนซซาร์ ( Nebuchadnezzar) แห่งกรุงบาบิโลเนีย เพื่อเป็นอุทยานพักผ่อนสำหรับพระมเหสีของพระองค์ เมื่อประมาณ 50 ปี ก่อนพุทธกาลหรือประมาณ 2600 ปีมาแล้ว สวนลอยบาบิโลนไม่ได้ลอยหรือแขวนอย่างชื่อ แต่เป็นสวนที่สร้างขึ้นสูงจากพื้นดินประมาณ 25 เมตร กว้าง 120 เมตร เหมือนลอยอยู่ในอากาศ สร้างเป็นชั้นๆ ปลูกไม้ดอกไม้ประดับ และพืชพันธุ์ต่างๆ สวยงามวิจิตรตระการตา ดั่งสวรรค์ของเหล่าเทวดาและนางฟ้า มีกำแพงล้อมรอบประดับประดาด้วยกระจกสี มีระบบทดน้ำจากแม่น้ำยูเฟรตีสขึ้นไปยังชั้นบน แล้วปล่อยให้ไหลลงมาสู่ชั้นล่างๆ เกิดความชุ่มชื้นแก่ต้นไม้ ทำให้สวนแห่งนี้สวยสดงดงามตลอดปี จนเป็นที่กล่าวขวัญและยกย่องในความมหัศจรรย์ไปทั่วแผ่นดิน แต่ปัจจุบัน สวนลอยแห่งนี้ทรุดโทรมและสูญสลายไปหมดแล้ว ·         มีความรู้ด้านดาราศาสตร์ สามารถพยากรณ์สุริยุปราคา , คำนวณเวลาการโคจรของดวงอาทิตย์ในรอบปีได้อย่างถูกต้อง

                       (ที่มา http://www.skb.ac.th)

2.       สมัยกลาง 

จุดประสงค์การเรียนรู้

    1. อธิบายสภาพทั่วไปของยุโรปสมัยกลางได้

    2. วิเคราะห์ลักษณะอารยธรรมตะวันตกสมัยกลางด้านการปกครอง เศรษฐกิจ ศิลปวัฒนธรรมและสังคมได้

ประวัติศาสตร์สมัยกลางของชาติตะวันตก เริ่มตั้งแต่การล่มสลายของจักรวรรดิโรมันตะวันตก ในปี ค.ศ. 476 และสิ้นสุดในปีที่ คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส ค้นพบทวีปอเมริกา ในปี ค.ศ.1492 สมัยกลาง หรือ ยุคมืด เป็นระยะที่อารยธรรมกรีก-โรมัน เสื่อมลง โดยการรุกรานของอนารยชนเผ่าเยอรมัน สภาพทั่วไปในระยะแรก ๆ ของสมัยกลาง 1.       ดินแดนส่วนใหญ่ของทวีปยุโรป แตกแยกเป็นแว่นแคว้น โดยการรุกรานของชนเผ่าเยอรมัน 2.       คริสตจักรเข้ามามีอิทธิพลต่อการดำเนินชีวิตทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง ศิลปะวิทยาการ โดยมี พระสันตะปาปา ที่ นครวาติกัน เป็นผู้นำ 3.       เกิดระบบศักดินาสวามิภักดิ์ หรือ ระบบฟิวดัล ซึ่งคนในสังคมมีความสัมพันธ์แบบเจ้าของที่ดิน ( Land Lord ) กับผู้รับมอบให้ถือกรรมสิทธิ์ที่ดิน ( Vassal ) ผู้รับมอบที่ดินต้องจงรักภักดีต่อเจ้าของที่ดิน มีการแบ่งชนชั้นคนในสังคมออกเป็น §  ชนชั้นปกครอง ได้แก่ กษัตริย์ ขุนนาง อัศวิน พวกนี้ส่วนใหญ่เป็นเจ้าของที่ดิน มีความเป็นอยู่หรูหรา §  สามัญชน ประกอบด้วย ชาวนาอิสระ และ ทาสที่ติดที่ดิน ( Serf )ชาวนาอิสระคือ ชาวนาที่เป็นเจ้าของที่ดินขนาดเล็ก ส่วนทาสติดที่ดินคือ ชาวนาที่อาศัยอยู่ตามที่ดินผืนใหญ่ของเจ้าของที่ดิน ต้องแบ่งเวลาทำงาน ต้องส่งส่วยผลิตผลให้เจ้าของที่ดิน เมื่อมีการโอนสิทธิ์ที่ดิน ทาสจะติดที่ดินนั้นไปด้วย §  พระ มีบทบาทมากในสังคมสมัยกลาง วัดเป็นศูนย์กลางของชุมชน เป็นศูนย์กลางของความเชื่อ ความศรัทธาในศาสนาของประชาชน 4.       พื้นฐานทางเศรษฐกิจ ขึ้นอยู่กับการเกษตรกรรม ทรัพยากรที่สำคัญคือ ที่ดินและแรงงาน 5.       ระบอบการปกครองเป็นแบบกษัตริย์แต่อำนาจอยู่กับขุนนางมากกว่า นักประวัติศาสตร์ยกย่องให้ “สมัยกลาง” เป็นอู่อารยธรรมของยุโรป ที่สำคัญ ได้แก่ 1.       การเกิดลัทธิมนุษยนิยม ( Humanism ) ผู้คนมีความเชื่อมั่นในตนเอง มีอิสระทางความคิด ไม่งมงายกับความเชื่อทางศาสนา หรือตกอยู่ภายใต้การครอบงำของคริสตจักรเหมือนดังแต่ก่อน 2.       การศึกษา มีการตั้งมหาวิทยาลัย เพื่อเป็นแหล่งศึกษาค้นคว้าเผยแพร่ความรู้ เช่นมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ และออกซ์ฟอร์ดในอังกฤษ มหาวิทยาลัยปารีสในฝรั่งเศสมหาวิทยาลัยโบโลญาในอิตาลี 3.       สถาปัตยกรรม สะท้อนถึงความศรัทธาในคริสต์ศาสนา โดยมีการสร้างวัดและมหาวิหารมากมาย เช่น o    ศิลปะแบบโรมาเนสก์ เช่น วิหารแซงต์-เอเตียนน์ ประเทศฝรั่งเศส หอเอนปิซา ที่อิตาลี o    ศิลปะแบบโกธิก เช่น มหาวิหารโนตรดาม , มหาวิหารแซงค์ ชาแปลล์ ในฝรั่งเศส มหาวิหารออร์เวียตโต ในอิตาลี วิหารลินคอล์น ประเทศอังกฤษ o    ศิลปะไบแซนไทน์ เช่น วิหารเซนต์โซเฟีย ในกรุงอิสตันบูล ประเทศตุรกี 4.       จิตรกรรม เป็นการเขียนภาพแบบ เฟรสโก ( Fresco ) โดยเขียนภาพลงบนปูนฉาบฝาผนังที่ยังเปียกอยู่ และงานประดับหินโมเสก 5.       วรรณกรรม เน้นเรื่องราวความเชื่อในคริสต์ศาสนา และวรรณกรรมทางโลก แต่งเป็นภาษาละติน เช่น o    “เทวนคร” ( The City of God ) เขียนโดยนักบุญออกัสติน เป็นวรรณกรรมทางศาสนา ที่มีอิทธิพลต่อแนวความคิดของคริสต์ศาสนิกชนในสมัยกลางมากที่สุด o    “มหาเทววิทยา” ( Summa Theologica ) เขียนโดยนักบุญทอมัส อะไควนัส ใช้สอนในวิชาเทววิทยาในมหาวิทยาลัย มีเนื้อเรื่องเกี่ยวกับความเชื่อและศรัทธาในคริสต์ศาสนาอย่างมีเหตุผล 6.       วัฒนธรรมและสถาบันพื้นฐานทางเศรษฐกิจ o    เกิดสมาคมพ่อค้าและช่างฝีมือ “กิลด์” ( Guild ) o    การจัดงานแสดงสินค้า ( fair ) การเกิดระบบธนาคารรับฝากและกู้ยืมเงิน การใช้เลขอารบิกในการทำบัญชีการค้า

วิหารโนตรดาม          ภาพประดับหินโมเสก           หอเอนแห่งเมืองปิซา

3.        สมัยใหม่

จุดประสงค์การเรียนรู้

      1.  อธิบายสาเหตุและผลของการสำรวจเส้นทางเดินเรือของชาติตะวันตกได้

      2. อธิบายสาเหตุและผลของการปฏิวัติวิทยาศาสตร์และการปฏิวัติอุตสาหกรรมที่ส่งผลต่อการเมือง การปกครอง เศรษฐกิจ และสังคมได้

     3. วิเคราะห์แนวคิดของนักปราชญ์ในคริสต์ศตวรรษที่18 ที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงด้านการปกครองได้

     4. วิเคราะห์การสร้างสรรค์พัฒนาการด้านศิลปวัฒนธรรมของยุโรปสมัยใหม่ได้

ประวัติศาสตร์ตะวันตกสมัยใหม่
เริ่มตั้งแต่ปีที่คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส ( Christopher Columbus ) ค้นพบโลกใหม่หรือทวีปอเมริกา และสิ้นสุดลงในปีที่สงครามโลกครั้งที่ 2 ยุติลงยุโรปสมัยใหม่ เป็นสมัยแห่งการฟื้นฟูอารยธรรมกรีก-โรมัน และมีการพัฒนาทางด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคม ศิลปะวิทยาการ เป็นยุคที่มีอารย ธรรมเจริญรุ่งเรืองอย่างมาก และแพร่ไปยังดินแดนต่างๆ
	รูปปูนปั้นนูนสูงบนประตูชัยกรุงปารีส		ปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองของยุโรปในช่วงประวัติศาสตร์สมัยใหม่
			่  1.การฟื้นฟูศิลปะวิทยาการ ( Renaissances ) ทำให้ยุโรปกลายเป็นสังคมแห่งการเรียนรู้   2.การสำรวจเส้นทางเดินเรือ โดยมุ่งหมายทางการค้าและการเผยแผ่คริสต์ศาสนา   3.การเกิดชนชั้นกลาง (พ่อค้า) เข้ามาควบคุมเศรษฐกิจแทนพวกขุนนางในระบบฟิวดัล และสนับสนุนกษัตริย์ ในด้านการปกครอง ทำให้ฐานะกษัตริย์เข้มแข็ง   4.ความก้าวหน้าทางด้านการพิมพ์ มีการประดิษฐ์แท่นพิมพ์ได้สำเร็จ ทำให้มีการพิมพ์หนังสือเผยแพร่ความรู้และวิทยาการใหม่ๆออกไปอย่างรวดเร็ว
สมัยใหม่ช่วงแรก (คริสต์ศตวรรษที่ 15-18) มีเหตุการณ์สำคัญดังนี้
	1.การฟื้นฟูศิลปวิทยาการของกรีกและโรมัน ( Renaissances ) นำความรู้วิธีคิด ใช้ปัญญาและเหตุผลตามแบบอย่างนักปราชญ์ชาวกรีก ให้ความสำคัญกับคุณค่าความเป็นมนุษย์ หรือเป็นลักษณะยุคมนุษย์นิยม		โบสถ์ในคริส์ตศาสนา นิกายโรมันคาทอริก
	2.การปฏิรูปศาสนา เกิดการแบ่งแยกศาสนจักรเป็น 2 นิกายใหญ่ๆ คือ       2.1.นิกายโรมันคาทอริก มีศูนย์กลางที่กรุงโรม มีพระสันตะปาปา ( Pope ) เป็นประมุข       2.2.นิกายโปรแตสแตนท์ แบ่งเป็นนิกายย่อยๆอีกหลายนิกาย นับถือในประเทศต่างๆ เช่น นิกายอังกฤษ ( Church of England ) และนิกายลูเธอร์ ( Lutheranism ) ในเยอรมนี
	3.การขยายอิทธิพลของชาติตะวันตก    3.1.ยุโรปเข้าสู่ยุคการสำรวจเส้นทางเดินเรือ   ยุคกลาง มีการค้าระหว่างยุโรปกับเอเชีย ผ่านทางทะเลเมดิเตอร์เรเนี่ยนและตะวันออกกลาง โดยอิตาลีได้เปรียบประเทศอื่น สามารถควบคุมเส้นทางการค้าเกือบทั้งหมด ทำให้อังกฤษ ฝรั่งเศส โปรตุเกส สเปน ฮอลันดา พยายามทำลายการผูกขาดนี้ ประจวบกับชาวยุโรปส่วนหนึ่ง เบื่อชีวิตที่อยู่ภายใต้อิทธิพลมืดของสันตะปาปา จึงคิดอพยพไปตายเอาดาบหน้าเพื่ออิสระในการนับถือศาสนา เป็นเหตุหนึ่งในการออกสำรวจแสวงหาเส้นทางการเดินเรือใหม่ และเส้นทางการค้าทางบกของชาวยุโรปกับตะวันออก ตกอยู่ในมือของพ่อค้าชาวมุสลิม ทำให้ชาวยุโรปต้องการหาเส้นทางการค้าใหม่ก็คือ ค้าขายทางทะเลเท่านั้น การติดต่อของชาวยุโรปและโลกตะวันออกจากการค้า ทำให้ชาวยุโรปมีโอกาสสัมผัสกับอารยธรรมของโลกตะวันออก วิชาความรู้ต่างๆ    ของกรีกและมุสลิม หลั่งไหลมาสู่สังคมตะวันตก ทำให้ปัญญาชนเริ่มทบทวนและตรวจสอบความรู้ของตน ตลอดจนเกิดการท้าทายคำสอนศาสนาที่มีอิทธิพลต่อการศึกษาในสมัยกลางถึงเรื่องโลกแบน ความรู้ทางภูมิศาสตร์และแผนที่ของปโตเลมี (Ptolemy) นักดาราศาสตร์และนักคณิตศาสตร์ชาวกรีก ที่แสดงให้เห็นดินแดนที่กว้างใหญ่ ความต้องการสำรวจเส้นทาง โดยเฉพาะทางเรือ จึงเพิ่มขึ้น     3.2.การค้นพบดินแดนทางตะวันออกของชาติตะวันตก   -บาร์โธโลมิว ไดแอส ชาวโปรตุเกสสามารถเดินเรือเลียบทวีปแอฟริกาจนเข้าแหลม กู๊ดโฮม ได้สำเร็จใน ค.ศ.1488   -วาสโก ดา กามา ใช้เส้นทางของไดแอส จนถึงเอเชีย และสามารถขึ้นฝั่งที่เมืองคาลิกัต ของอินเดียและสามารถซื้อเครื่องเทศโดยตรงจากอินเดีย นำกลับไปขายในยุโรปได้กำไรมากมาย   -คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส ชาวอิตาลีรับใช้กษัตริย์สเปนในการสำรวจเส้นทางเดินเรือไปประเทศจีน เป็นผู้ค้นพบทวีปอเมริกา และเป็นผู้เชื่อว่าโลกมีสัณฐานกลม ไม่แบนตามคำสอนของคริสต์ศาสนา ในสมัยกลาง   -เฟอร์ดินานด์ มาเจลแลน ชาวโปรตุเกส รับอาสากษัตริย์สเปน หาเส้นทางเดินเรือมายังตะวันออกจนสามารถเข้าฟิลิปปินส์แต่เขาถูกชาวพื้นเมืองฆ่าตาย แต่ลูกเรือสามารถนำเรือกลับมาสเปนได้      ยุคนี้ได้ชื่อว่ายุคแห่งการค้นพบ ( Age of Discovery) การค้นพบดินแดนต่างๆทำให้ ฮอลันดา อังกฤษ และต่อมาฝรั่งเศส เข้ามาสร้างอิทธิพลครอบครองดินแดนทางตะวันออก และทำให้เกิด ลัทธิจักรวรรดินิยม		โคลัมบัส ผู้ค้นพบทวีปอเมริกา                             คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส
	4. การปฏิวัติทางวิทยาศาสตร์    ปัญญาชนชาวตะวันตกให้ความสนใจศึกษาค้นคว้าจนเกิดความรู้และความเจริญก้าวหน้าในศาสตร์แขนงต่างๆ โดยเฉพาะวิทยาศาสตร์ ดาราศาสตร์ และคณิตศาสตร์ และจากการประดิษฐ์แท่นพิมพ์ของ โยฮัน กูเตนเบอร์ก ชาวเยอรมัน ทำให้วิทยาการความรู้แพร่หลายอย่างรวดเร็ว    ปัจจัยที่สนับสนุนให้เกิดการปฏิวัติวิทยาศาสตร์ เกิดจากแนวความคิดที่สำคัญ 2 ประการ คือ     1. แนวคิดมนุษยนิยม ( Humanism ) ซึ่งได้รับมาจากหลักปรัชญาของชาว กรีกโดยสอนให้มนุษย์มีความเชื่อมั่นในความสามารถของมนุษย์ สติปัญญาของมนุษย์สามารถนำมนุษย์ไปสู่การค้นหาความจริงของสรรพสิ่งต่างๆ ในโลก     2. แนวคิดในปรัชญาธรรมชาตินิยม ( Naturalism ) สอนให้เชื่อว่าสิ่งต่างๆ ล้วนดำเนินไปตามกฎเกณฑ์ธรรมชาติ ธรรมชาติที่อยู่รอบๆตัวมนุษย์นั้นมีอิทธิพลต่อชีวิตความเป็นอยู่ของมนุษย์ จึงเริ่มศึกษาค้นคว้าและทดลอง จนเกิดองค์ความรู้ใหม่เรียกว่าเป็น ยุคแห่งภูมิธรรม หรือ ยุคแห่งการรู้แจ้ง (The Enlightenment) นักวิทยาศาสตร์ที่สำคัญ ได้แก่   นิโคลัส โคเปอร์นิคัส ค้นพบทฤษฎีระบบสุริยจักรวาล ที่มีสาระสำคัญคือ ดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลางของจักรวาลโดยมีโลกและดาวเคราะห์ดวงอื่นๆ โคจรโดยรอบ ซึ่งขัดแย้งกับหลักความเชื่อของคริสตจักรอย่างมาก ที่เชื่อว่าโลกเป็นศูนย์กลางของจักรวาล ความคิดของโคเปอร์นิคัส เป็นจุดเริ่มต้นของการปฏิวัติทางวิทยาศาสตร์   กาลิเลโอ ผู้ประดิษฐ์กล้องโทรทัศน์ ( Telescope ) ทำให้ความรู้เรื่องระบบสุริยจักรวาลชัดเจนยิ่งขึ้น   เซอร์ไอแซค นิวตัน ผู้ค้นพบ 2 ทฤษฎีคือ กฎแรงดึงดูดของจักรวาล และกฎแห่งความโน้มถ่วง		กาลิเลโอ          กาลิเลโอ ผู้ประดิษฐ์กล้องโทรทัศน์ (Telescope)
สมัยใหม่ช่วงหลัง (นับแต่กลางคริสต์ศตวรรษที่ 18 จนสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2)
	มีเหตุการณ์สำคัญ ได้แก่    1. การปฏิวัติอุตสาหกรรม     1.1 เป็นยุคที่เปลี่ยนวิธีการผลิตสินค้าจากใช้แรงงานคนและสัตว์มาใช้เครื่องจักร     1.2 ประเทศแรกที่บุกเบิกคืออังกฤษโดยอุตสาหกรรมแรกที่มีการปฏิวัติ คืออุตสาหกรรม การทอผ้า		เครื่องจักรกลไอน้ำ ของ เจมส์ วัตต์                                       เจมส์ วัตต์
	2.การเกิดแนวความคิดทางการเมือง และเศรษฐกิจแบบใหม่     - การปกครองระบอบประชาธิปไตย มีนักปราชญ์ที่เสนอแนวคิด ดังนี้ จอห์น ล๊อค ชาวอังกฤษกล่าวว่า มนุษย์ทุกคนเกิดมาเท่าเทียมกันและ มีอิสระไม่มี ผู้ใดมีสิทธิ์ที่จะใช้อำนาจในการคุกคามชีวิตเสรีภาพและทรัพย์สินของผู้อื่นได้ มองเตสกิเออ ชาวฝรั่งเศส ได้เขียนหนังสือเรื่อง เจตนารมณ์แห่งกฎหมาย ( The Spirit of Laws ) เสนอความคิดการแบ่งแยกอำนาจ คือ นิติบัญญัติ บริหาร ตุลาการ เขาเชื่อว่าหากแยกอำนาจสิทธิและเสรีภาพของประชาชนจะได้รับการคุ้มครอง แต่ถ้าอำนาจทั้ง 3นี้รวมกันอยู่ในองค์การเดียวกัน อาจจะทำให้เกิดการกดขี่ประชาชน วอลแตร์ ชาวฝรั่งเศส เป็นนักคิดและมีผลงานด้านการเขียนมากมายให้ความสำคัญแก่เสรีภาพในการพูดและการนับถือศาสนา ต่อต้าน ความอยุติธรรมในสังคม แต่ในด้านการเมืองไม่เคยแสดงความคิดเห็น อย่างชัดเจน จึงไม่มีทฤษฎีการเมืองที่แน่นอน รุสโซ ชาวฝรั่งเศส ผลงานหนังสือที่สำคัญคือ สัญญาประชาคม ( The Social Contract ) ข้อความที่จับใจคนเป็นจำนวนมากคือ “มนุษย์ทุกคนเกิดมามีอิสระ แต่ทุกหนทุกแห่งเขาถูกพันธนาการ” รุสโซ เน้นเรื่องเจตจำนงร่วมกันของประชาชน( General Will ) เขาได้รับสมญาว่า “เจ้าทฤษฎีแห่งอำนาจอธิปไตย”    - เศรษฐกิจแบบทุนนิยม สังคมนิยม พาณิชย์นิยม
	3.สงครามโลกครั้งที่ 1       3.1 ปัญหาหลักคือ ลัทธิชาตินิยม และจักรวรรดินิยม เกิดการแย่งชิงผลประโยชน์ในด้านเศรษฐกิจและการเมือง       3.2 มีการแบ่งออกเป็น 2 ฝ่าย คือ ฝ่ายสัมพันธมิตรและฝ่ายมหาอำนาจกลาง       3.3 สงครามครั้งนี้ ฝ่ายสัมพันธมิตรเป็นฝ่ายชนะ       3.4 เกิดสนธิสัญญาแวร์ซายน์และองค์การสันนิบาตชาติ		การสู้รบในมหาสงครามโลกครั้งที่ 1
	4.สงครามโลกครั้งที่ 2       4.1 ปัญหาหลักคือ การละเมิดสนธิสัญญาแวร์ซายน์ของเยอรมันและการล่มขององค์การสันนิบาตชาติ       4.2 มีการแบ่งออกเป็น 2 ฝ่าย คือ ฝ่ายสัมพันธมิตรและฝ่ายอักษะ       4.3 สงครามครั้งนี้ ฝ่ายสัมพันธมิตรเป็นฝ่ายชนะ       4.4 เกิดองค์การสหประชาชาติและสงครามเย็น		สหรัฐฯ ใช้ระเบิดปรมาณูถล่มเมืองฮิโรชิมาเพื่อยุติสงครามโลกครั้งที่ 2
ศิลปวัฒนธรรมยุโรปสมัยใหม่
	สมัยฟื้นฟูศิลปะวิทยาการ ( Renaissances ) เป็นช่วงที่ยุโรปนำศิลปกรรมสมัยกรีก-โรมัน กลับมาใช้อีก ·         ด้านประติมากรรม เน้นการแสดงสัดส่วนสรีระร่างกายมนุษย์ ผลงานสำคัญของไมเคิล แอนเจลโล ได้แก่ o    รูปสลักเดวิด ( David ) แสดงสัดส่วนและกล้ามเนื้อที่สมส่วนของร่างกาย o    รูปสลักลาปิเอตา ( La Pieta ) เป็นรูปสลักพระมารดา กำลังประคองพระเยซูในอ้อมพระหัตถ์ หลังจากที่พระองค์สิ้นพระชนม์บนไม้กางเขนแล้ว ผลงานแสดงให้เห็นถึงความนุ่มนวล อ่อนไหว ·         ด้านจิตรกรรม เป็นงานแสดงถึงความนุ่มนวล ละเมียดละไมแฝงไว้ซึ่งอารมณ์ความรู้สึกของมนุษย์ มีการใช้สีและเงาให้เกิดแสงสว่าง ศิลปินที่มีชื่อเสียง เช่น เลโอนาร์โด ดาวินชี o    ภาพอาหารมื้อสุดท้ายของพระเยซู ( The Last Supper ) o    ภาพโมนาลิซา ( Mona Lisa ) ราฟาเอล o    ภาพพระแม่ พระบุตร แสดงความรักของแม่ที่มีต่อบุตร ·         วรรณกรรมที่เป็นบทละครรับอิทธิพลของบทละครกรีก โดยนักประพันธ์ที่มีชื่อ เช่น วิลเลียม เชกสเปียร์ ได้แก่ โรมิโอและจูเลียต , เวนิสวานิส , คิงเลียร์ , แมคเบท , ฝันคืนกลางฤดูร้อน ซึ่งบทละครเหล่านี้จะสะท้อนให้เห็นถึงอารมณ์ อุปนิสัย และการตัดสินใจของมนุษย์ในภาวการณ์ต่างๆกัน เซอร์ทอมัส มอร์ ได้แก่ ยูโทเปีย ที่กล่าวถึงเมืองในอุดมคติที่ปราศจากความเลวร้าย		รูปสลักเดวิด รูปสลัก ลาปิเอตา La Pieta
	แท่นบูชาในโบสถ์เซนต์ปีเตอร์		ศิลปะแบบบารอค o    สถาปัตยกรรม ได้แก่ พระราชวังแวร์ซายส์ ของฝรั่งเศส , แท่นบูชาในโบสถ์เซนต์ปีเตอร์ ในกรุงโรม o    ดนตรี เป็นวงดนตรีแบบออร์เคสตร้า(Orchestra) โดยใช้ผู้เล่นและเครื่องดนตรีมากชิ้น
	ศิลปะแบบนีโอคลาสสิก o    สถาปัตยกรรม เน้นความสง่างาม สมดุลกลมกลืนได้สัดส่วน o    ประติมากรรม ลอกเลียนแบบประติมากรรมกรีก-โรมัน o    จิตรกรรม เน้นเรื่องเส้นมากกว่าการใช้สี แสดงถึงความสง่างามและยิ่งใหญ่ในความเรียบง่าย เช่น ภาพการตายของมารา ( The Death of Marat ) โดย ชาก หลุยส์ เดวิด o    ดนตรี นักประพันธ์เพลงที่มีชื่อเสียงคือ โมสาร์ต ชาวออสเตรีย		The Death of Marat

ศิลปะแบบโรแมนติก หรือจินตนิยม ( Romanticism )
เกิดขึ้นตั้งแต่ตอนปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 เป็นศิลปะที่ให้ความสำคัญกับอารมณ์ความรู้สึก และธรรมชาติ โดยลดความเชื่อในเรื่องเหตุและระเบียบแบบแผน รวมทั้งให้ความสำคัญแก่มนุษย์ในฐานะเป็นปัจเจกบุคคลมากกว่าส่วนรวม รวมทั้งแฝงความรู้สึกชาตินิยมไว้ด้วย      ปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการเกิดศิลปะแบบโรแมนติก คือ การเปลี่ยนแปลงทางการเมือง เศรษฐกิจและสังคมในสมัยนั้น โดยเฉพาะความคิดแบบเสรีประชาธิปไตย ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่นำไปสู่การปฏิวัติใหญ่ในฝรั่งเศส ค.ศ. 1789 และการปฏิวัติอุตสาหกรรมในยุโรปส่งผลให้โลกทัศน์ของชาวยุโรปเปลี่ยนแปลงไป ต่างผ่อนคลายการยึดมั่นในระเบียบกฎเกณฑ์ของสมัยคลาสสิก ละทิ้งสมัยแห่งเหตุผล แต่กลับแสดงออกอย่างเสรีทางด้านอารมณ์ ความรู้สึกและความต้องการของตน แม้จะไม่มีเหตุผลหรือไม่มีจริงก็ตาม ·         สถาปัตยกรรม นำรูปแบบในอดีตมาดัดแปลง โดยได้รับอิทธิพลจากแบบโกธิก ·         ประติมากรรม เน้นการแสดงอารมณ์ความรู้สึก เช่น §  รูปปั้นนูนสูง มาเซเลส ประดับฐานอนุสาวรีย์ประตูชัย ในกรุงปารีส §  รูปปั้นสัตว์ มักเป็นรูปสัตว์ป่าสองตัวต่อสู้กัน ·         จิตรกรรม ใช้ สี เส้น แรเงา รุนแรงมุ่งให้เกิดความสะเทือนอารมณ์ เช่น §  ภาพ “อิสรภาพนำประชาชน” ( Liberty Leading the People ) §  ภาพ “แพของเมดูซา” ( Raft of Medusa ) ·         ดนตรี มีจุดมุ่งหมายที่จะเร้าความรู้สึกทางจิตใจ เช่นความรู้สึกชาตินิยม นักแต่งเพลงที่มีชื่อเสียงคือ เบโทเฟน ซึ่งแต่งเพลง “ซิมโฟนีหมายเลข 9” และ ปีเตอร์ อิลยิช ไชคอฟสกี ซึ่งแต่งเพลง “ซิมโฟนีหมายเลข 6” เป็นเพลงประกอบบัลเลต์เรื่อง Swan Lake		รูปปั้นนูนสูง มาเซเลส บนประตูชัยในกรุงปารีส ภาพ "อิสรภาพนำประชาชน"

ศิลปวัฒนธรรมแบบสัจนิยม

ความหมายของศิลปวัฒนธรรมแบบสัจนิยม       ศิลปะแบบสัจนิยม ( Realism) เป็นศิลปะที่สะท้อนความจริงที่เกิดขึ้นในสังคมอย่างตรงไปตรงมา ไม่เน้นความรู้สึก อารมณ์ และจินตนาการของศิลปิน แต่มุ่งเสนอความจริงตามหลักวิทยาศาสตร์ เช่น สะท้อนสภาพความเป็นอยู่อย่างแร้นแค้นของชนชั้นกรรมชีพ เป็นต้น       แนวทางของศิลปะแบบสัจนิยม มุ่งต่อต้านศิลปะแบบโรแมนติกที่มิได้ให้ความสำคัญต่อสภาพที่เป็นจริงของสังคม เป็นกระบวนการทางศิลปะที่เกิดขึ้นในช่วงตอนปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 เป็นต้นมา ทำให้งานสร้างสรรค์ศิลปะมีประโยชน์และรับใช้มนุษย์โดยตรงมากขึ้น

1. งานวรรณกรรม แนวสัจนิยมมีดังนี้ 1.       ผลงานของชาร์ลส์ ดิกแกนส์ ( Charles Dickens) ชาวอังกฤษ ในเรื่อง "โอลิเวอร์ ทวิสต์" ( Oliver Twist) สะท้อนถึงชีวิตของเด็กในสังคมอุตสาหกรรม งานเขียนอื่นๆ เป็นการวิพากษ์วิจารณ์ความเลวร้ายของสังคมและความเอารัดเอาเปรียบของนายทุน เป็นต้น 2.       ลิโอ ตอลสตอย ( Leo Tolstoy) นักเขียนชาวรัสเซีย ผลงานที่ยิ่งใหญ่ คือ "สงครามและสันติภาพ" ( War and Peace) 3.       งานเขียนประเภทสัจสังคม ( Social Realism) เป็นงานวรรณกรรมที่ได้รับอิทธิพลของลัทธิมาร์กซ์ มุ่งสะท้อนปัญหาสังคม การต่อสู้ทางชนชั้นระหว่างนายทุนกับกรรมกร ชี้นำถึงสาเหตุของปัญหาและแนวทางแก้ไขตามวิธีของมาร์กซิสม์ นวนิยายที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในแนวนี้ คือ "แม่" ( Mother) ผลงานของแมกซิม กอร์กี (Maxim Gorky) นักเขียนชาวรัสเซีย 4.       ศิลปะนาฎกรรม การละครแบบสัจนิยมมุ่งสะท้อนสภาพสังคมตามความเป็นจริง เน้นให้ผู้แสดงเล่นอย่างสมจริงตามธรรมชาติ ไม่แสดงอารมณ์มากนัก เศร้าอย่างรุนแรงแบบโรแมนติก เป็นละครแบบร้อยแก้ว ตัวละครใช้บทเจรจาด้วยภาษาที่สมจริงตามฐานะของตัวละคร ไม่ใช่ภาษากวีร้อยกรองเหมือนแต่ก่อน

2. ด้านจิตรกรรม จิตกรแนวสัจนิยมไม่นิยมเขียนภาพด้วยจินตนาการเหมือนอย่างพวกโรแมนติก แต่จะเขียนภาพจากสิ่งที่พบเห็น เช่น ภาพชีวิตของคนยากจนในเมืองใหญ่ การใช้ชีวิตหรูหราของชนชาติกลาง ต่อมาภาพวาดมีลักษณะให้ความสำคัญกับแสง สี และเงามากกว่าเส้น นิยมวาดทิวทัศน์ตามธรรมชาติ เรียกว่า “ศิลปะแบบอิมเพรสชันนิสม์”

(ทำแบบฝึกหัด 10 ข้อ )

4.        สมัยปัจจุบัน

จุดประสงค์การเรียนรู้

      1.   อธิบายเหตุการณ์สำคัญที่นำไปสู่ข้อขัดแย้งและความร่วมมือของมนุษยชาติจากอดีตถึงปัจจุบันได้

      2. วิเคราะห์ผลงานของมนุษยชาติที่เป็นแนวทางในการประสานประโยชน์ร่วมกันในปัจจุบันได้

ช่วงเวลาที่เป็น “ประวัติศาสตร์สมัยปัจจุบัน” เริ่มนับตั้งแต่ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ยุติลงในปี ค.ศ.1945 และต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน		ที่ทำการองค์การสหประชาชาติ UN เหตุการณ์ 11 กันยายน ค.ศ.2001 บินลาเดล ผู้ก่อการร้ายที่สหรัฐฯต้องการ
เหตุการณ์สำคัญ มีดังนี้ ·         การเกิดและสิ้นสุดของสงครามเย็น ( Cold War ) สงครามเย็น คือการเผชิญหน้าระหว่างชาติมหาอำนาจสองค่าย คือ สหรัฐอเมริกาชาติผู้นำโลกเสรี กับ สหภาพโซเวียตผู้นำค่ายคอมมิวนิสต์ เกิดขึ้นภายหลังเมื่อสงครามโลกครั้งที่สองสิ้นสุดลงใหม่ๆ โดยมีสาเหตุพื้นฐาน เกิดจากความขัดแย้งในอุดมการณ์ทางการเมืองระหว่างชาติมหาอำนาจทั้งสอง การสิ้นสุดของภาวะ “สงคราม เย็น” เกิดขึ้นในปี  ค.ศ.1991 ภายหลังการล่มสลายของสหภาพโซเวียต สัญลักษณ์ของสงครามเย็นสิ้นสุดลงคือ กำแพงเบอร์ลินที่กั้นระหว่างเยอรมนีตะวันตกกับเยอรมนีตะวันออกถูกพังทลายลง ·         การจัดตั้งองค์การสหประชาชาติ ( United Nations ) เกิดขึ้นภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุด ลง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อรักษาสันติภาพของโลก ·         การรวมกลุ่มทางการเมืองและเศรษฐกิจของประเทศต่างๆ เพื่อให้ความร่วมมือและรักษาผลประโยชน์ซึ่งกันและกัน เช่น องค์การนาโต้ ( NATO ) กลุ่มสหภาพยุโรป ( EU ) กลุ่มความร่วมมือทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก ( APEC ) และองค์การการค้าโลก ( WTO ) เป็นต้น ·         สหรัฐเพิ่มบทบาทเป็นชาติผู้นำโลก โดยอ้างว่าเพื่อปราบปรามลัทธิก่อการร้ายซึ่งรุนแรงขึ้นใน ปัจจุบัน ดังกรณีเหตุการณ์ 11 กันยายน ค.ศ.2001 โดยผู้ก่อการร้ายได้ปฏิบัติการจี้เครื่องบินพาณิชย์พุ่งเข้าชนตึกเวิลด์เทรดเซนเตอร์ในนครนิวยอร์ก ทำให้มีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก และสหรัฐส่งกำลังทหารและอาวุธเข้าโจมตีและยึดครองอิรัก ในเดือนมีนาคม ค.ศ.2003 โดยอ้างว่าอิรักสะสมขีปนาวุธร้ายแรงเป็นภัยต่อโลกและเพื่อปลดปล่อยอิรักจากอำนาจเผด็จการของประธานาธิบดีซัตดัม ฮุสเซน ·         ความเจริญก้าวหน้าด้านวิทยาการและเทคโนโลยี o    ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและโทรคมนาคม การคมนาคมขนส่งข้ามทวีปเป็นไปอย่างรวดเร็ว การสื่อสารข้อมูลแพร่หลายไปทั่วทุกมุมโลก ได้ภายในเวลาไม่กี่วินาทีโดยอาศัยเทคโนโลยีสารสนเทศ โลกอันกว้างใหญ่จึงแคบลงโลกาภิวัตน์ ( Globalization ) จึงเป็นคำนิยามของโลกปัจจุบัน o    ด้านการเมืองและการทหาร มีการนำความรู้ทางเทคโนโลยีไปใช้ผลิตอาวุธที่ทันสมัยมีการทำลายล้างสูง o    การใช้พลังงานนิวเคลียร์เพื่อสันติ เช่น นำพลังงานนิวเคลียร์มาผลิตกระแสไฟฟ้า o    ด้านการแพทย์ ทำให้มนุษย์มีอายุยืนยาวและสามารถดำรงชีวิตอย่างมีคุณภาพมากขึ้น o    ทำให้มีการนำทรัพยากรธรรมชาติมาใช้มากขึ้นและสิ้นเปลืองอย่างรวดเร็ว ส่งผลต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม เช่น เกิดภาวะโลกร้อน หรือ ภัยธรรมชาติที่รุนแรงของมนุษยชาติ เช่น สึนามิ สีนามิถล่ม